Xəbər lenti
Yerin nüvəsinin mənşəyinin sirri ilk dəfə açıqlandı
Böyük Britaniyadan olan tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, planetimizin nüvəsinin milyonlarla il əvvəl kristallaşması üçün onun tərkibində ən azı 3,8% karbon olmalıdır.
Manevr.az xəbər verir ki, araşdırma "Nature Communications" (NatCom) jurnalında dərc olunub.
Yerin daxili nüvəsi - planetin mərkəzində bərk dəmir tərkibli kütlə - onu əhatə edən xarici maye nüvənin soyuması və donması səbəbindən tədricən böyüyür. Bununla belə, bu proses indiyə qədər müzakirə mövzusu olaraq qalır: hesablamalar göstərdi ki, təmiz dəmirin dondurulması üçün 800-1000 °C-ə qədər həddindən artıq soyudulması lazımdır ki, bu da Yer tarixində heç vaxt baş verməyib. Real hesablamalar 250 °C-dən çox olmayan fərqi göstərir.
Alimlər nüvənin təzyiqi və temperaturu şəraitində kristal əmələ gəlməsi prosesini modelləşdirərək atom kompüter simulyasiyalarını aparıblar. Onlar müxtəlif çirklərin - silikon, kükürd, oksigen və karbonun dondurma prosesinə necə təsir etdiyini sınaqdan keçiriblər.
Məlum oldu ki, silikon və kükürd yalnız kristalların əmələ gəlməsini ləngidir, karbon isə əksinə, sürətləndirir. Nüvədəki karbon miqdarı 2,4% olduqda, 420 °C, 3,8% ilə isə cəmi 266 °C supersoyutma tələb olunacaq. Bu seçim daxili nüvənin mövcudluğunu indiki formada izah edən yeganə seçimdir.
Yerin nüvəsində əvvəllər düşünüldüyündən əhəmiyyətli dərəcədə daha çox karbon ola bilər. Və nüvənin kristallaşmağa başlamasında və planetimizin indiki quruluşunu və maqnit sahəsini alması faktında əsas rol oynaya bilərdi.
Lids Universitetindən araşdırmanın aparıcı müəllifi Alfred Vilson bildirib: "Bizim Yer kürəsinin bəşəriyyətin heç vaxt birbaşa çata bilməyəcəyi bölgənin kimyasına baxmaq üçün nadir fürsətimiz var".
Xəbəri paylaş
Çox oxunanlar
Son yüklənənlər
Axtarış
Reklam
Şou-biznes
Yazarlar
Emil Rasimoğlu
Emil Rasimoğlu
Emil Rasimoğlu
Cahangir NAMAZOV
-Təranə Dəmir
- Sevil Nuriyeva
Emil Rasimoğlu
Sorğu
Portalımızı dəyərləndirin.
Çox oxunanlar