İran xalqının ayaqlanmasına səbəb olan əxlaq polisi haqqında bilmədikləriniz

İranda Məhsa Əmininin əxlaq  polisi tərəfindən saxlanıldıqdan sonra ölümməsindən sonra başlayan etirazlar 3 aydır ki, davam edir. 
Ötən gün İranda hadisələr zəncirinin ilk halqasını təşkil edən əxlaq polisi bölməsinin bağlandığı açıqlandı.
Sentyabrın 13-də İranın paytaxtı Tehranda “əxlaq polisi” kimi tanınan patrul əməkdaşları tərəfindən saxlanıldıqdan sonra vəziyyəti pisləşərək xəstəxanaya aparılan 22 yaşlı Məhsa Emini sentyabrın 16-da dünyasını dəyişdi.

Bəs bu bölmə nə vaxt və hansı məqsədlə yaradılıb? 
1983-cü ildə İranda ictimai yerlərdə saçını tam örtməyən qadın 74 şallaq zərbəsi ilə cəzalandırılıb. Son zamanlar buna 60 məşhurun həbs cəzası da əlavə edilib. 
İran Polis İdarəsinin nəzdində yaradılan əxlaq polisi ilk dəfə 2006-cı ildə fəaliyyətə başlayıb. Bu polislər ilkin olaraq yalnız küçə geyim qaydalarına “uyğun olmayan” şəkildə geyinən, başlarını lazımi qaydada örtməyən, uzun və boş paltar geyinməyən qadınlara xəbərdarlıq edirdilər.
Lakin sonradan bölmə sözügedən qadınları saxlamağa başlayıb. Bunu edərkən zaman-zaman sərt üsullara əl atılıb, ağlasığmaz görüntülər və saxlanılan qadınların göz yaşları dünya ictimaiyyətində müzakirələrə səbəb olub Buna baxmayaraq əxlaq polisinin fəaliyyətinə heç bir məhdudiyyət qoyulmadı.
Məhsa Əmininin əxlaq polisi tərəfindən saxlanıldıqdan sonra vəfat etməsi İranda səbr kasasını daşdıran sonuncu damcı oldu.
Son illərdə adını anonim saxlayan əxlaq polisi əməkdaşı işlərini "qadınları qorumaq" kimi xarakterizə etmişdi. Onların fikrincə, qadınlar müəyyən edilmiş çərçivədə geyinməsələr, kişiləri təhrik edə, qadınlar isə bu vəziyyətdən əziyyət çəkə bilərlər.
Sözügedən polisin “Sanki bizi bələdçilik etməyə yox, ova göndərirlər” sözləri gündəmi zəbt etmişdi. Adı açıqlanmayan polis həmçinin onu da bildirmişdi ki, əgər polis müəyyən müddət ərzində kifayət qədər qadını saxlamasa, ona yuxarılar tərəfindən xəbərdarlıq edilir.
Sonda isə vəziyyət o yerə gəlib çıxdı ki, əxlaq polisinin hərəkətinə qarşı başlayan etirazlar ölkədə vətəndaş müharibəsi səviyyəsinə çatdı.
İranın baş prokuroru Mohammad Cəfər Montazeri ötən gün ölkədə iki aydan çox davam edən nümayişlərdə tənqidlərə olunan “əxlaq polisi”nin bağlandığını açıqladı:
“Əxlaq polisinin Ədliyyə ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əxlaq polisi harada qurulmuşdusa, orada da bağlandı”- o deyib.
Sözügedən təşkilatdan isə heç bir rəsmi açıqlama verilməyib.ölkə.az