Çərşənbə axşamı daim gecikənlərə və ya həkim qəbuluna bazar ertəsi gedənlərə qəzəblənməyin, çünki vaxtı idarə edə bilməməyin arxasında diqqət çatışmazlığı, hiperaktivlik və ya vəsvəsə kimi problemlər dayana bilər. Əslində, bu vəsvəsələrin müalicəsi bəzən uzun müalicələr tələb edə bilər.
Bəziləri üçün vaxta nəzarət mürəkkəb bir iş kimidir. Bəzilərimizin bunu asanlıqla edə bildiyi zaman, bəzilərimizin bir neçə intizamlı addımla həll edə biləcəyini idarə etmək demək olar ki, mümkün deyil.
Bir çox mənbədə vaxtı idarə edə bilməməkdən yaranan stress, narahatlıq və yuxusuzluq kimi problemlərdən bəhs edilir. Bəs zamana nəzarət edə bilməməyin səbəbləri nələrdir?

Manevr.az Türkiyə mediasına istinadən xəbər verir ki, bu problemin arxasında bəzi psixi pozğunluqlar ola bilər.

Psixiatr Həkim Kültegin Ögel bu mövzudakı qiymətləndirməsinə “Zamana nəzarət bir nəticədir” deyərək başlayır. Planlaya bilməmənin beyindəki idarəedici funksiyaların qeyri-kafi olmasından qaynaqlandığına diqqət çəkən Ögel, "Beynimizin ön hissəsi idarəetmə funksiyalarından məsuldur və bu tip planlaşdırma da bunların bir parçasıdır" deyir. Bunun ciddi beyin xəstəliyi kimi qəbul edilməməsi lazım olduğunu bildirən Ögel vəziyyətin hər kəsdə fərqli görünə biləcəyini, bəzilərinin yaxşı planlaşdıra bilməyəcəyini, bəzilərinin isə fikir verə bilməyəcəyini bildirir.

“Haqqında danışdığımız insanlar işləri çox tez edən və səbirsiz insanlardır; onların planlaşdırma qabiliyyəti zəifdir. Buna görə də vaxta nəzarət qura bilmirlər. Məsələn, elə insanlar var ki, həmişə görüşlərinə gec və ya bir gün əvvəl gəlirlər; onun planlaşdırma qabiliyyəti o qədər zəifləyib ki...”

Zamana nəzarət edə bilməməyin səbəbləri arasında depressiya və narahatlıq (narahatlıq) da göstərilir. Ögel qeyd edir ki, depressiya zamana nəzarətdə əsas element deyil. “Depressiyada insan istəmədiyi üçün bir şey etməz, yəni planlaşdırma qabiliyyəti pozulmaz” deyən Ögel, “Narahat insanlar fərqli ola bilər. Mükəmməllikçi həm də narahat bir insandır, lakin panik atak keçirən insanın planlama problemi yoxdur.

Psixiatr Həkim Ayhan Akcan isə disleksiya, diqqət dağınıqlığı və şiddətli obsesyonu olan xəstələrin hərəkətlərini yavaşlatdığını vurğulayır. Davranış terapiyasının bir müalicə üsulu olduğunu ifadə edən Akcan, qiymətləndirməsinə bu ifadələrlə davam edir:

“Bu xəstələr dərmanla deyil, terapiya ilə müalicə olunur. Birincisi, insanın vaxtdan səmərəli istifadə etməsinə mane olan narahatlıq terapiya ilə aradan qaldırılır. Bu müalicələr bəzən uzun çəkə bilir”.
Zamana nəzarət probleminin ağır depressiya və aludəçilikdə də ortaya çıxdığını vurğulayan Akcan, qərar vermə mexanizmlərinin zəiflədiyi üçün asılılığın narkomanların vaxt idarə etməsinə də təsir etdiyini bildirir. “Biri təəccüblənir. Əslində müalicə olunmayan bütün psixiatrik xəstəliklərdə xəstəliyin şiddətinə görə gələcəkdə bu itkilər baş verir” deyən Akcan, zaman bacarığı zəifləsə, insanın gündəlik həyatına təsir edə biləcəyini söyləyir.
Adamın işləyə bilmədiyini, ictimai münasibətlər qura bilməyəcəyini, evdə otura bilməyəcəyini, qərar qəbul edib işə başlaya bilməyəcəyini ifadə edən Akcan, “Nə geyinəcəyinə belə qərar verə bilmədiyi üçün görüşünü qaçırır, ona görə də işə düzələ bilmir".

Sevda
Manevr.az