Diabetdən qorunmaq üçün qeyri-adi üsul yaradıldı

Mount Sinai Universitetinin İcahn Tibb Məktəbinin alimləri insulin istehsal edən hüceyrələri qorumaq üçün molekulyar yapışqan rolunu oynayan kiçik molekullar yaradıblar.
Manevr.az xəbər evrir ki, araşdırmanın nəticələri "Nature Communications" (NatCom) jurnalında dərc olunub.

2-ci tip şəkərli diabetdə yüksək səviyyəli qlükoza və yağ turşularına uzun müddət məruz qalma (qlükolipotoksiklik) nəticədə beta hüceyrə disfunksiyasına səbəb ola bilər. Beta hüceyrələri mədəaltı vəzində insulin hormonu istehsal edən hüceyrələrdir. Onlar bədəndə qidadan qlükozanın düzgün "paylanması" üçün məsuliyyət daşıyırlar və onun qanda yığılmasına imkan vermirlər.
Zülal (transkripsiya faktoru) ChREBP qlükoza mübadiləsinin tənzimlənməsində əsas rol oynayır. İki əsas izoformada mövcuddur: ChREBPα və ChREBPβ. Qlükozanın effektiv tənzimlənməsi üçün mədəaltı vəzin beta hüceyrələrində ChREBPα-nın 14-3-3 zülalları ilə qarşılıqlı əlaqəsi tələb olunur.
Bu xüsusiyyəti nəzərə alan alimlər beta hüceyrələrinin sitoplazmasında ChREBPα-nı saxlayaraq, onun nüvəyə daha dərindən nüfuz etməsinə mane ola bilən xüsusi molekullar yaradıblar. Tədqiqatçılar izah ediblər ki, qlükolipotoksiklik şəraitində ChREBPα nüvəyə daxil olur və beta hüceyrələrinin zədələnməsinə və hətta ölümünə səbəb olan həddindən artıq ChREBPβ istehsal etməyə başlayır. Yeni naliyyət, lazımi zülalların yerində "tutulmasına" imkan verən molekulyar yapışqan rolunu oynayır və bununla da insulin və qlükoza tənzimlənməsində pozuntu riskini azaldır.
Alimlər deyiblər ki, onların kəşfi diabetin öyrənilməsində əhəmiyyətli dəyişiklikdir, çünki ChREBP kimi transkripsiya faktorları uzun müddət "müalicə olunmayan" hədəflər hesab edilirdi. Tədqiqatçılar həmçinin digər xəstəliklərdə oxşar qarşılıqlı təsirləri modulyasiya etmək üçün molekulyar “yapışqanlardan” istifadə potensialını vurğulayıblar.(publika.az)