1) ÜMİDLƏ YAZILAN HƏSRƏT – Namiq Dəlidağlının poeziyasına baxış (Sevinc baxıb və düzəliş edib)

Poeziyada hər şairin öz üslubu, dünyagörüşünü təcəssüm etdirən özünəməxsus yaradıcı tərəfi və öz emosional şeir dili var. Elə şairlər var ki, onların yaradıcılığında həm fərdi hisslər, həm milli ruh, həm də bəşəri mövzular birləşir. Duyğuların bu şəkildə birləşməsi oxucunun daxili hisslərinə hökm edir, mənəvi yüksəlişinə təsirsiz ötüşmür. Vətənə bağlılıq, yurda sevgi müəllifin duyğularından şeirinə yansıyır, oradan da oxucunun düşüncəsinə, ürəyinə, hisslərinə sirayət edir. Şair Namiq Dəlidağlı məhz belə bir yaradıcı qələm sahibidir. Onun poeziyası yalnız söz və hecalardan ibarət deyil; o, taleyi, həsrəti, milli dəyərləri və insanın mənəvi mübarizəsini bədii və poetik dillə oxucuya çatdırır. Hər şey dəyişir- zaman, illər, nəsillər...Təkcə söz ömrünə sadiqdir. Söz əbədidir!. Poeziya insan ömründə yaşananların sözə çevrilərək əbədiləşməsini mümkün edən İlahi nəsnədir. Namiq Dəlidağlı həm şair, həm jurnalist, həm də ürəyi Vətənlə döyünən bir ruh daşıyıcısı olaraq ədəbi və əbədi sözə xidməti ilə ədəbiyyat aləmində mühüm bir mərtəbədə yer alır. Ədəbiyyat insan qəlbinin aynasıdır. Hər bir şairin sözü onun ürəyinin döyüntüsünü, ruhunun səsini, sarsıntılarını, ümumiyyətlə, hiss və duyğularını əks etdirir. Poeziya yalnız sözlərin düzülüşü deyil, insan taleyinin şeir şəklidir. Bu şeir bəzən sevinc, bəzən kədər, bəzən vüsal, bəzən də həsrət...  dadır. Beləliklə, şeir işıq və qaranlıq fonunda həyat qazanır..
Namiq Dəlidağlının poeziyası həsrət və ümidlə yoğrulub. Onun misraları oxucunu kövrəldir, düşündürür, bəzən göz yaşına qərq edir, amma bütün hallarda ayaqda saxlayır.Çünki hər misranın arxasında bir ümid nəfəsi duyulur.

Həsrət vağzallarından başlayan yol

Şairin dünyası ayrılıqlar dünyasıdır. Bu ayrılıqların başlanğıc nöqtəsi isə vağzallardır. Qatarların, təyyarələrin, daşınan talelərin, yellənən əllərin və “hələlik” kəlməsinin şahidi olan vağzallar. N.Dəlidağlının şeirində bu məkanda doğulan nisgil həm fərdi, həm də çoxluğun yaşadığı dərdin poetik şəklinin təzahürüdür:

"Uzun ayrılıqlar vağzallardan başlayır...
Qatarların, təyyarələrin çiyinlərində daşınır şəhərlərə...
Vağzallarda doğulur, daşınır ayrılıqlar."

Bu misralar şairin həyat fəlsəfəsini açır: hər ayrılıq bir vağzaldan başlayır, amma heç bir yol sonsuz deyil. Həsrət insanı sınayır, amma sındırmır, möhkəmləndirir.

Payızı çiyinlərində daşıyan insan

Namiq Dəlidağlı şeirlərində yalnız yurd həsrətini deyil, insanın daxili təlatümlərini də dilə gətirir. “Payız adam” misralarında olduğu kimi, bəzən bir fəsil insana çevrilir, bəzən bir insan bütöv bir fəsilə:

" Payız adam,
bu fəsil sənin çiyinlərindən
nimdaş plaş kimi asılı qalıb.
Dörd ildi gözlərimdə
bir fəsildə qalmısan:
bomboz rəngdə".

Burada payız – həm təbiətin rəngi, həm də insanın taleyinə hopmuş kədərin, soyuqluğun, sükutun rəmzidir. Şair insanla fəsili eyniləşdirir və oxucuya hər birimizin içində bir payız adamın yaşadığını hiss etdirir.

Səssiz şəkillərdə görünən ağrı

Bəzən bir şəkil, bir baxış bütöv bir hekayəni danışır. Şairin sözlərinə hopan nisgil, bir şəkilin gətirdiyi həsrət obrazında daha da dərindən görünür:

" Mənə şəkil göndərdin...
baxışın öz şəkli var,
ürəyin öz şəkli var.
Ağrının öz şəkli var,
göynəyin öz şəkli var..."

Sadə bir şəkil, sanki illərin ayrılığını, bir insanın bütün iç dünyasını ifadə edir. Namiq Dəlidağlının poeziyası bu cür – həyatdan doğan yaşantılara söykənir və oradan böyük poetik mənzərə yaradır.

Sevginin etirafı və unudulmazlıq

Şair sevgi mövzusunda da səmimidir. O, sevginin həm qəfil itkilərini, həm də gözlənilməz dönüşlərini poetik dillə etiraf edir:

"Dünən doyunca vurdum,
sənsizliyin sağlığına.
Vüsal məni çağırmışdı,
hicranın qonaqlığına."

Burada sərxoşluq motivi adi bir içki məclisinin deyil, qəlbin təlatümlərinin, xatirələrin, yaddaşın sərxoşluğudur. Şair guya unutduğunu dilə gətirir, həm də unutmağın mümkünsüzlüyünü etiraf edir.

Kəlbəcər həsrəti – dağılan evlər, dağılmayan ruh

Namiq Dəlidağlının poeziyasında Kəlbəcər həsrəti müəllifin ən böyük dərdi kimi ifadə olunur Şair doğma yurduna qayıdanda evinin viran halını görüb belə yazır:

" Şər qarışdı, axşam düşdü,
evimdə yata bilmədim.
Yorğun-arğın yol gəlmişdim –
evimdə yata bilmədim...

İllərdi ki, həsrət çəkən,
dam-daşına qübar çökən,
atam tikən, düşmən sökən,
evimdə yata bilmədim."

Bu misralarda yalnız dağılmış bir evin deyil, bütöv bir xalqın göynək dərdinin mənzərəsi təsvir olunur. Şeirdən eyni zamanda bir ümid, bir təsəlli boylanır həsrətin sonu, yurda dönüş... və burda yenidən başlanacaq həyat.

Şəhidləri yaddaşlarda   yaşadan söz

Şairin poeziyasında Vətən müharibəsinin izləri də canlıdır. O, şəhidlərin ruhunu sözün ucalığında yaşadır. “Söz verib gedən oğlan” şeiri təxəyyüldən uzaq real həyat hekayəsidir.Şeirdə nakam bir qəhrəmanla bir qızın talesizliyini əks etdirən misralar çox kədərlidir:

"Savaşda Ana yurdun
dadına yetən oğlan.
Canı, qanı, ruhu,
varlığı – Vətən oğlan!

Vətənlə bir can oldun,
gülləyə nişan oldun.
Sinəsi şan-şan oldun,
yaralı bədən oğlan!"

Azadlıq və dönüşün sevinci

Həsrətin ən böyük mükafatı vüsaldır. Vətən, yurd mövzusunda bu vüsalın bir adı da azadlıqdır. İllərlə gözlənilən azadlıq, qayıdış anı gələndə şairin misraları da qələbə sevincinə bürünür:

"İlahi, sənə şükür, diləyimiz çin oldu,
Kəlbəcərə dönürük...
İllərdi gözləyirdik, bu gün, həmin gün oldu –
Kəlbəcərə dönürük..."

Artıq “köçkün” adı tarixə ovuşub, Kəlbəcər həsrəti bitib. Şairin misralarından həm bir fərdin, həm də bütöv millətin zəfər sevinci boylanır.

Səssizliyin içində ucadan danışan səs

Onun poeziyasında sükut da danışır. “Şəhid səsi” şeirindəki səssizlik təsvirləri göstərir ki, bəzən ən güclü səs sükutun özüdür. Bütün səslər batır, amma şəhidin səsi qalır:

"Sən bütün səslərin
ucalığındasan – sükut səsinlə, Şəhidim,
bütün səslər batacaq- sənin səsindən başqa!"

Burada sükut – ölümsüzlüyün, şəhidlərin əbədiyyətinin simvoludur.

Namiq Dəlidağlının poeziyası bir məktəbdir – həsrətin içindən ümid doğuran məktəb. Onun misraları insanı dərindən düşündürür, kövrəldir, amma eyni zamanda yaşamağa, irəliləməyə, gələcəyə inanmağa çağırır. Hər şeirində bir dərs, bir təsəlli, bir işıq var.

O, oxucusuna göstərir ki, həyatın ən ağır anında belə ümid ölmür, sevgi bitmir, Vətən sevgisi isə heç vaxt sönmür.

Əziz Namiq Dəlidağlı! Sizin poeziyanız yalnız bu günün deyil, gələcəyin də işığıdır. Misralarınızla insanların qəlbinə yol tapmağı bacarırsınız. Qəlbinizdəki təmizlik, sözünüzdəki səmimiyyət və poeziyanızdakı ümid sizi daha da ucaldır.

Sizə ədəbi yaradıcılıq yolunda böyük uğurlar arzulayıram. Qoy şeirləriniz oxucuların ruhuna hər zaman işıq saçsın, səsiniz poeziya aləminin hər bucağında eşidilsin, sözünüz zamanın sınaqlarından keçib əbədiyyətə yüksəlsin.

Hörmətlə: Vüsal Ağa
Şair, publisit
26-08-2025
____________________________________________________________

ÜMİDLƏ YAZILAN HƏSRƏT – Namiq Dəlidağlının poeziyasına baxış

Müasir Azərbaycan poeziyasında hər şairin öz üslubu, öz dünyagörüşü və öz emosional dili vardır. Lakin bəzi şairlər var ki, onların yaradıcılığı həm fərdi hisslər, həm də milli duyğularla birləşir, oxucunu həm daxili aləmə, həm də Vətən mühitinə aparır. Jurnalist-şair Namiq Dəlidağlı məhz belə bir yaradıcı simadır. Onun poeziyası yalnız söz və hecalardan ibarət deyil; o, taleyi, həsrəti, milli dəyərləri və insanın mənəvi mübarizəsini bədii bir toxunuşla oxucuya çatdırır. Zaman keçir, illər ötür, nəsillər dəyişir, amma sözün ömrü qalır. Çünki poeziya insan ömrünün keçici anlarını əbədiləşdirən İlahi bir nemətdir. Namiq Dəlidağlı da məhz belə bir söz adamıdır – həm jurnalist, həm şair, həm də ürəyi Vətənlə döyünən bir ruh. Ədəbiyyat insan qəlbinin aynasıdır. Hər bir şairin misrası onun ürəyinin döyüntüsü, ruhunun səsi, həyatının sarsıntılarıdır. Poeziya yalnız sözlərin düzülüşü deyil, insan taleyinin yazıya çevrilmiş hekayəsidir. Bu hekayə bəzən sevincin işığında, bəzən də həsrətin qaranlığında yazılır.

Namiq Dəlidağlının poeziyası həmin hekayənin həsrət və ümidlə yoğrulmuş səhifələridir. Onun misraları oxucunu kövrəldir, düşündürür, bəzən göz yaşına bələyir, amma hər halda ayaqda saxlayır – çünki hər misranın arxasında bir ümid nəfəsi dayanır.

Həsrət vağzallarından başlayan yol

Şairin dünyası ilk növbədə ayrılıqların dünyasıdır. Bu ayrılıqların başlanğıc nöqtəsi isə vağzallardır. Qatarların, təyyarələrin, daşınan talelərin, yellənən əllərin və “hələlik” kəlməsinin şahidi olan vağzallar. Onun poeziyasında bu məkanda doğulan nisgil həm fərdi, həm də ümumxalq dərdinin poetik simvoluna çevrilir:

"Uzun ayrılıqlar vağzallardan başlayır...
Qatarların, təyyarələrin çiyinlərində daşınır şəhərlərə...
Vağzallarda doğulur, daşınır ayrılıqlar."

Bu misralar şairin həyat fəlsəfəsini açır: hər ayrılıq bir vağzaldan başlayır, amma heç bir yol sonsuz deyil. Həsrət insanı sınamır, onu möhkəmləndirir.

Payızın çiyinlərində qalan insan

Namiq Dəlidağlı şeirlərində yalnız yurd həsrətini deyil, insanın daxili təlatümlərini də dilə gətirir. “Payız adam” misralarında olduğu kimi, bəzən bir fəsil insana çevrilir, bəzən bir insan bütöv bir fəsilə:

" Payız adam,
bu fəsil sənin çiyinlərindən
nimdaş plaş kimi asılı qalıb.
Dörd ildi gözlərimdə
bir fəsildə qalmısan:
bomboz rəngdə."

Burada payız – həm təbiətin rəngi, həm də insanın taleyinə hopmuş kədərin, soyuqluğun, sükutun rəmzidir. Şair insanla fəsili eyniləşdirir və oxucuya hər birimizin içində bir payız adamın yaşadığını hiss etdirir.

Səssiz şəkillərdə görünən ağrı

Bəzən bir şəkil, bir baxış bütöv bir hekayəni danışır. Şairin sözlərinə hopan nisgil, bir fotonun gətirdiyi həsrət obrazında daha da dərindən görünür:

" Mənə şəkil göndərdin...
baxışın öz şəkli var,
ürəyin öz şəkli var.
Ağrının öz şəkli var,
göynəyin öz şəkli var..."

Sadə bir şəkil, sanki illərin ayrılığını, bir insanın bütün iç dünyasını ifadə edir. Namiq Dəlidağlının poeziyası bu cür – gündəlik həyatdan doğan simvollara söykənir və oradan böyük poetik mənzərə yaradır.

Sevginin etirafı və unudulmazlıq

Şair sevgi mövzusunda da səmimidir. O, sevginin həm qəfil itkilərini, həm də gözlənilməz dönüşlərini poetik dillə etiraf edir:

"Dünən doyunca vurdum,
sənsizliyin sağlığına.
Vüsal məni çağırmışdı,
hicranın qonaqlığına."

Burada sərxoşluq motivi adi bir içki məclisinin deyil, qəlbin təlatümlərinin, xatirələrin, yaddaşın sərxoşluğudur. Şair həm etiraf edir, həm də unutmağın mümkünsüzlüyünü göstərir.

Kəlbəcər həsrəti – dağılan evlər, dağılmayan ruh

Namiq Dəlidağlının poeziyasının ən böyük dərdi Kəlbəcər həsrətidir. O, doğma evinə qayıdanda onun viran halını görüb belə yazır:

" Şər qarışdı, axşam düşdü, evimdə yata bilmədim.
Yorğun-arğın yol gəlmişdim – evimdə yata bilmədim...
İllərdi ki, həsrət çəkən, dam-daşına qübar çökən,
atam tikən, düşmən sökən, evimdə yata bilmədim."

Bu misralarda yalnız bir evin dağıntısı deyil, bütöv bir xalqın yaşadığı dərd var. Amma eyni zamanda bir ümid də gizlənib: evinə dönmək, torpağına qovuşmaq, ucalığın həsrətini görmək.

Şəhidlərin yaddaşında yaşayan söz

Şairin poeziyasında Vətən müharibəsinin izləri də canlıdır. O, şəhidlərin ruhunu sözün ucalığında yaşadır. “Söz verib gedən oğlan” misralarında bir qəhrəmanın ömrü ilə bir qızın taleyi qovuşur:

"Savaşda Ana yurdun dadına yetən oğlan.
Canı, qanı, ruhu, varlığı – Vətən oğlan!
Vətənlə bir can oldun, gülləyə nişan oldun.
Sinəsi şan-şan oldun, yaralı bədən oğlan!"

Bu misralar bir insanın deyil, bütöv bir xalqın andını, şəhidə verdiyi sözü əks etdirir.

Azadlıq və dönüşün sevinci

Həsrətin ən böyük mükafatı azadlıqdır. İllərlə gözlənilən dönüş anı gələndə şairin misraları da qələbə nəğməsinə çevrilir:

"İlahi, sənə şükür, diləyimiz çin oldu,
Kəlbəcərə dönürük...
İllərdi gözləyirdik, bu gün, həmin gün oldu –
Kəlbəcərə dönürük..."

Artıq “köçkün” adı tarixə qarışıb, Kəlbəcər həsrəti bitib. Şairin misralarında həm bir fərdin, həm də bütöv millətin zəfər sevinci boylanır.

Səssizliyin içində ucadan danışan səs

Onun poeziyasında sükut da danışır. “Şəhid səsi” şeirindəki səssizlik təsvirləri göstərir ki, bəzən ən güclü səs sükutun özüdür. Bütün səslər batır, amma şəhidin səsi qalır:

"Sən bütün səslərin ucalığındasan – sükut səsinlə,
Şəhidim, bütün səslər batacaq –
sənin səsindən başqa!"

Burada sükut – ölümsüzlüyün, şəhidlərin əbədiyyətinin simvoludur.

Namiq Dəlidağlının poeziyası bir məktəbdir – həsrətin içindən ümid doğuran məktəb. Onun misraları insanı dərindən düşündürür, kövrəldir, amma eyni zamanda yaşamağa, irəliləməyə, gələcəyə inanmağa çağırır. Hər şeirində bir dərs, bir təsəlli, bir işıq var.

O, oxucusuna göstərir ki, həyatın ən ağır anında belə ümid ölmür, sevgi bitmir, Vətən sevgisi isə heç vaxt sönmür.

Əziz Namiq Dəlidağlı! Sizin poeziyanız yalnız bugünün deyil, gələcəyin də işığıdır. Misralarınızla insanların qəlbinə yol tapmağı bacarırsınız. Qəlbinizdəki təmizlik, sözünüzdəki səmimiyyət və poeziyanızdakı ümid sizi daha da ucaldır.

Mən, Vüsal Ağa, Sizə ədəbi yaradıcılıq yolunda böyük uğurlar arzulayıram. Qoy şeirləriniz oxucuların ruhuna hər zaman işıq saçsın, səsiniz poeziya aləminin hər bucağında eşidilsin, sözünüz zamanın sınaqlarından keçib əbədiyyətə yüksəlsin.

Hörmətlə: Vüsal Ağa
Şair, publisit
26-08-2025