-Müsahibimiz əlcəzairli yazıçı və jurnalist Turkia Loucifdir. O uşaq vaxtından ağızdan-ağıza danışılan nağıllara dərin maraq göstərmiş və yaradıcılıq yoluna 12 yaşında, ədəbiyyat müsabiqəsində qalib gəlməklə başlamışdır. “Sincab əfsanəsi” kimi əsərləri ilə məşhurdur. Hal-hazırda “Al-Masar Al-Arabi” qəzetində mədəniyyət jurnalisti kimi fəaliyyət göstərir. Ədəbiyyat və jurnalistika sahəsində bir neçə beynəlxalq mükafat almışdır.

“Yaradıcılıq səfəri: Sincabdan dünyaya”

Ədəbiyyat dünyasında sözlər dünyaya çevrilir, bizləri təsəvvür və yaradıcılıq dənizinə aparır və sincabın hekayəsi hazırlıq, zəhmət və zəkalılığın simvolu kimi seçilir.
Bu kitab səhifələrində siz mənim sincabla səfərimi tapacaqsınız — duyğular və insan hissləri ilə dolu, özünü və aid olduğu yeri axtarmaq haqqındadır. Bu, arzular və zəhmət haqqındadır, təsəvvürün reallığa çevrilməsi haqqındadır. Ümid edirəm ki, bu səhifələrdə sizə ilham verəcək və düşüncələrinizi oyadacaq şeylər tapacaqsınız və mənim sincabla səfərim sizin öz səfərləriniz üçün ilham mənbəyi olacaq.

— “Sincab əfsanəsi” əsəriniz çox məşhurdur və “Sincab Mükafatı”na layiq görülmüsünüz. Bu mükafat sizin üçün nə deməkdir və yaradıcılığınıza necə təsir etdi?

— Yazıçılıq heç vaxt mənim xəyallarımda olan bir şey deyildi, amma kitabxanada işləməyimdən sonra ortaya çıxdı... Mən orada nəzarətçi idim, kitabxana bütün tələbələrə və universitet tələbələrinə açıq idi. Burada oxumağa vaxt tapdım və zamanla romanlara marağım artdı. Uzun metrajlı filmlər üçün ssenari yazmaq haqqında düşündüm və ssenari texnikası üzrə diplom aldım. Bunu etməli idim və oradan baxışım formalaşdı, yazı təcrübəsinə başlamağa qərar verdim. Fantastik romantik filmləri ailəmlə birlikdə izləyirdim... Yazmaq fikrim zaman aldı, ilk əsərimin fərqli və tükənməyən olmasını istədim. Sonra, bu şirin sincab dəvət edilmədən qarşımda tullanıb dedi: - “Mən sənin ilk romanının qəhrəmanı olmaq üçün gəldim.” Bu gözəl heyvana aşiq oldum, dostlarım isə niyə bu gözəl varlığa belə sevgi bəslədiyimi soruşurdular, mən isə 2016-cı ildə Əlcəzairdə nəşr olunan “Sincab” romanımı göstərirdim...

— Sizcə, sincab simvolu ədəbiyyatda necə yer tutur? Niyə əsərlərinizdə sincab obrazı tez-tez görünür?

— Sincab obrazı ədəbiyyatda bir neçə səbəbə görə istifadə olunur: Gələcəyə hazırlıq, zəhmət və çalışqanlıq, zəkalılıq və insanla təbiət arasındakı əlaqə. Sincablar gələcəyə hazırlaşmaq üçün qoz-fındıq və toxum yığmaları ilə tanınır, bu onları hazırlıq və yığmanın simvoluna çevirir. Onlar həmçinin yemək yığmaqda zəhmətkeşliyi ilə tanınır, bu isə səylilik və dözümün simvoludur...

— Əlcəzair cəmiyyətində qadın yazıçılarının rolu barədə nə düşünürsünüz, qadınların ədəbiyyata töhfələri haqqında fikirləriniz necədir?

— Əlcəzair cəmiyyətində qadın yazıçılar mədəni və ədəbi mənzərənin formalaşmasında mühüm rol oynayırlar.
Onlar Əlcəzair ədəbiyyatını romanlardan tutmuş poeziya və esse janrlarına qədər zənginləşdirirlər.
Onlar Əlcəzair mədəni kimliyinin təbliğində və sosial-siyasi məsələlərə yeni baxışlar təqdim etməkdə əhəmiyyətli təsirə malikdirlər. Əlcəzairdə qadın yazıçılar cinsə görə ayrı-seçkilik, sosial məhdudiyyətlər və mədəni təzyiqlərlə üzləşirlər, amma bütün bu çətinliklərə baxmayaraq ədəbiyyata əhəmiyyətli töhfələr verməyə davam edirlər...

— Yaradıcılığınızda poeziya və nəsrin fərqli xüsusiyyətləri hansılardır?

— Mənim əsərlərim bir neçə unikal xüsusiyyətlə seçilir, bu da məni Əlcəzair ədəbiyyatında fərqləndirir. Mən zəngin təsvir və metaforalarla dolu poetik dili istifadə edirəm, bu da şeirlərimə unikal gözəllik verir.
Həmçinin, fikirlərimi və hisslərimi ifadə etmək üçün simvollar və aleqoriyalardan istifadə edirəm, bu da şeirlərimə dərinlik və simvolizm qatır. Nəsrim isə obrazların və yerlərin ətraflı təsviri ilə fərqlənir, bu isə oxucunun zehnində canlı təsvirlər yaradır...

— Yeni nəsil yazıçılar ortaya çıxarkən Əlcəzair ədəbiyyatının gələcəyini necə qiymətləndirirsiniz?

— Mən Əlcəzair ədəbiyyatının gələcəyinin parlaq olduğuna inanıram - xüsusilə də öz hekayələrini danışmağa və təcrübələrini bölüşməyə həvəslə yanaşan yeni nəsil yazıçılar ortaya çıxdığı üçün. Bu yeni nəsil müxtəliflik və yaradıcılıqla seçilir və mən düşünürəm ki, onlar Əlcəzair ədəbiyyatını zənginləşdirəcək və qlobal ədəbiyyat səhnəsində onun mövqeyini gücləndirəcəklər.

— Nəhayət, oxucularınıza nə mesaj vermək istərdiniz?

— Oxucularıma demək istərdim ki, ədəbiyyat dəyişiklik və ifadə üçün güclü bir vasitədir və ümid edirəm ki, əsərlərim onları tənqidi və yaradıcı düşünməyə ilhamlandıracaq. Həmçinin, ümid edirəm ki, hekayələrim onların ürəyinə və ağlına toxunacaq və yazılarımda özlərinə uyğun bir şey tapacaqlar.

— “Al-Masar Al-Arabi” qəzetinin mədəni jurnalistikadakı rolu və missiyası nədir?

— “Al-Masar Al-Arabi” Əlcəzairdə tanınmış mədəni media qəzetidir.
Bizim rolumuz mədəniyyəti və incəsənəti yaymaq, müxtəlif mədəni sahələrdə yerli yaradıcılığı önə çıxarmaqdır.
Fərqli mədəni dairələr arasında mədəni dialoqu təşviq etməyə çalışırıq və festivallar, incəsənət sərgiləri və mədəni seminarlar kimi müxtəlif tədbirləri işıqlandırırıq. Mən bu komandanın bir üzvü olmaqdan qürur duyuram: - Burada gənc istedadları dəstəkləmək və oxucular arasında mədəniyyətin yayılmasına töhfə vermək üçün çalışırıq. Məqsədimiz mədəni məlumatın etibarlı mənbəyi olmaq və Əlcəzair və ərəb mədəni səhnəsinin inkişafına dəstək olmaqdır.

— Ruhani inkişaf və yaradıcı ifadə arasındakı əlaqəni necə təsvir edərdiniz?

— Mənim üçün ruhani inkişaf və yaradıcı ifadə arasında yaxın və qarşılıqlı əlaqə var. Ruhani təcrübəmi dərinləşdirdikcə, yaradıcılıq və ifadəyə yeni qapılar açılırmış kimi hiss edirəm. Həyat və özüm haqqında dərin düşüncə və təfəkkür yazılarıma qidalanma verir və təcrübə və kəşflərimi daha dərin şəkildə ifadə etməyimə kömək edir. Ruhani inkişaf mənə dünya və özüm haqqında daha dərin anlayış verir və duyğularımı, fikirlərimi daha səmimi və yaradıcı şəkildə ifadə etməyimə kömək edir.

— Yazdıqları uşaqlara və gənc oxuculara çatmaq üçün yazıçının hansı məsuliyyətləri olmalıdır?

— Uşaqlar üçün yazarkən, həm təhsil verən, həm də əyləndirici hekayələr təqdim etməyə çalışıram. Mən inanıram ki, uşaq ədəbiyyatı ilham və öyrənmə mənbəyi olmalı, uşağın şəxsiyyətinin və şüurunun formalaşmasına töhfə verməlidir. Hekayələrimdə fantaziya ilə reallığı birləşdirməyə, sevgi dolu və maraqlı personajlar təqdim etməyə çalışıram. Sadə və açıq dildə yazmaqdan zövq alıram ki, uşaqlar asanlıqla anlaya və həzz ala bilsinlər. Uşaqlar üçün yazılarım vasitəsilə dostluq, sevgi və əməkdaşlıq kimi müsbət dəyərləri təbliğ etmək və onları cəmiyyətin fəal üzvləri olmağa təşviq etmək istəyirəm.

— Yazıçılar cəmiyyətdə hansı rolu oynayırlar?

— Mən inanıram ki, yazı ideyaları və duyğuları ifadə etmək üçün güclü bir vasitədir və sosial dəyişiklik üçün effektiv bir amil ola bilər. Yazıçı olaraq, yazılarımı insanların arasında anlama və birlik təşviq etmək, onları tənqidi və yaradıcı düşünməyə dəvət etmək üçün istifadə etməyə çalışıram. Həmçinin, yazılarımda dürüst və sədaqətli olmağa, oxucuları ilhamlandıran və dərin düşünməyə sövq edən məzmun təqdim etməyə çalışıram. Mən inanıram ki, yazı insanların bir-biri ilə əlaqəsi üçün bir vasitə ola bilər və mədəni, coğrafi sərhədləri aşar.

— Koreya mədəni irsinin hansı aspektlərini araşdırmağa çalışırsınız, bu araşdırma yaradıcılığınıza necə təsir edib?

— Koreya mədəni irsinin araşdırmağa çalışdığım cəhətləri arasında ənənəvi dəyərlər, tarixi yaddaş, xalq nağılları, dil və xüsusilə də yalnız koreya xalqına xas olan dərin “han” duyğusu var. Mən həmçinin nəsillərarası hekayə ötürülməsi, Konfutsi dəyərləri ilə müasir fərdiyyətçilik arasındakı gərginlik, rituallar və ailə quruluşları, həmçinin şifahi ənənələrin şəxsiyyətin formalaşmasına təsiri ilə də maraqlanıram. Lakin mənim ən böyük diqqət mərkəzim buddist mədəni irsinin təsiridir. Buddist mədəni elementlərin araşdırılması mənim yaradıcılığıma dərindən təsir göstərmişdir. Zaman və məkan anlayışını aşan buddist dünyagörüşü, insan təbiətinin əsas, varoluşsal suallarını izah etmək və anlamaqda böyük kömək edir. Bu araşdırmalar nəticəsində mən anladım ki, yerli kimliklə qlobal empatiya arasında ziddiyyət yoxdur. Əksinə, mədəni dərinliyə endikcə, dinlərdən və sərhədlərdən asılı olmayaraq, insanları birləşdirən ortaq təcrübələr daha aydın şəkildə üzə çıxır. Bu düşüncə mənim yazıçı səsimi gücləndirir və həm milli kimliyə, həm də ümumbəşəri duyğulara toxunan əsərlər yaratmağıma imkan verir.

Söhbətləşdi:
Cahangir NAMAZOV,
Azərbaycan Jurnalistlar Birliyinin üzvü.

Manevr.az