Ukrayna Gripen təyyarələri ala bilər, niyyət sənədi imzalanıb

Yüksək ehtimalla Ukrayna yalnız yeni Gripen E deyil, həm də istifadə olunmuş Gripen C/D qırıcılarını əldə edə bilər, çünki ilk təyyarələrin çatdırılması üçün nəzərdə tutulan müddət çox qısadır.
Manevr.az xəbər verir ki, bu barədə Defense Express nəşri yazır.
Nəşrin analitikləri qeyd edirlər ki, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskinin açıqlamasında ölkənin bu təyyarələrdən 150 ədəd əldə etməyə ümid etdiyi və ilk təyyarələrin gələn il görünə biləcəyi bildirilib. Bu isə “ehtiyatlı nəticə” kimi yaxın perspektivdə əvvəlki modifikasiyalardan müəyyən sayda istifadə olunmuş təyyarənin Ukraynaya verilə biləcəyinə işarə edir.
Nəşr xatırladır ki, Gripen E qırıcılarının tədarükünə dair möhkəm müqavilə imzalanmayıb və bir ildən bir qədər çox vaxt — ilk təyyarələrin istehsalı və Ukraynaya təhvil verilməsi üçün həddindən artıq qısa müddətdir.
“Buna görə də ehtimal etmək olar ki, Saab şirkətinin istehsalı olan İsveç qırıcılarının tədarükü barədə razılaşmalar çərçivəsində istifadə olunmuş təyyarələrin verilməsini nəzərdə tutan bənd var”, — deyə analitiklər qeyd edirlər.
Onlar əlavə edirlər ki, İsveç özünün ilk Gripen E təyyarəsini rəsmi olaraq yalnız bu il alıb — baxmayaraq ki, təyyarələr 2013-cü ilin yanvarında sifariş edilmişdi və ilkin plana görə 60 təyyarənin tədarükü 2018–2027-ci illər arasında həyata keçirilməli idi. Hazırda Linköpingdəki Saab zavodunda Gripen istehsal tempi ildə cəmi 12 təyyarədir — yəni ayda bir təyyarə.
“Bu səbəbdən real görünən plan ondan ibarətdir ki, gələn il İsveç yeni Gripen E-lər orduya daxil olduqca, köhnə JAS 39 Gripen C/D təyyarələrini mərhələli şəkildə istismardan çıxararaq Ukraynaya təhvil verməyə başlasın.”
Məqalədə qeyd olunur ki, 2024-cü ildə yayılan məlumata görə, İsveç müdafiə yardım paketlərindən birində Ukraynaya 14 təyyarənin xidməti üçün kifayət edəcək JAS 39 Gripen ehtiyat hissələri ayırmışdı.
Bundan əvvəl isə bu il İsveç elan etmişdi ki, Gripen E istehsalı üçün Gripen C/D təyyarələrinin “kannibalizasiyası” ideyasından imtina edir — bu da həmin təyyarələrin istismardan çıxarıldıqdan sonra sonda Ukraynaya verilə biləcəyinə işarə kimi qiymətləndirilmişdi.
“Əlbəttə ki, elə bir ssenari də var ki, Ukrayna üçün Gripen E tədarükləri prioritet olacaq — bu halda İsveç öz növbəsindən imtina etməli və digər sifarişçilərlə güzəşt barədə razılığa gəlməlidir. Xatırladaq ki, açıq mənbələrə görə İsveç Hərbi Hava Qüvvələrinin arsenalında 96 ədəd JAS 39 C/D Gripen mövcuddur.”
Ukrayna üçün Gripen təyyarələri
Rəsmi məlumatlara görə, oktyabrın 22-də Ukraynaya İsveçdə istehsal olunacaq böyük sayda Gripen təyyarələrinin satışına dair gələcəkdə böyük müqavilənin bağlanmasını nəzərdə tutan niyyət sənədi imzalanıb.