Dünya okeanları bir zamanlar yaşıl rəngdə olub?

Yeni araşdırmalar göstərir ki, milyardlarla il əvvəl dünya okeanları bugünkü mavi rəngdə deyil, yaşıl rəngdə olub. 
Manevr.az xəbər verir ki, bu kəşf təkcə planetimizin keçmişi haqqında deyil, həm də kainatda yadplanetli həyat axtarışları üçün yeni perspektivlər təqdim edə bilər.

Bu gün Yer kürəsinə kosmosdan baxdıqda əsasən mavi rəngdə olan okean və dənizlər görürük. Lakin alimlərin son araşdırmalarına görə, 3 milyard ilə 600 milyon il əvvəl okeanlar tanıdığımız mavi rəngini almamışdı və yaşıl bir görünüşə malik olub.
Okeanları yaşıl edən nə idi?
O dövrdə okean sularında çox yüksək miqdarda dəmir hidroksit mövcud olub. Bu maddə mavi işığı udub, su isə qırmızı işığı absorbe edib. Bu kombinasiyanın nəticəsində okeanlar yaşıl rəngdə parıldayıb.
Siyanobakteriyaların rolu
Bu qədim dövrdə ilk fotosintez edən canlılar – siyanobakteriyalar dəmir baxımından zəngin sularda inkişaf etməyə başlamışdı. Müasir bitkilər fotosintez üçün xlorofildən istifadə edərək mavi və qırmızı işığı udurlar. Ancaq ilk siyanobakteriyalar fikobilinlər adlı xüsusi piqmentlər inkişaf etdirmişdi və bunlar yaşıl işığı absorbe edib.
Alimlər bu nəzəriyyəni yoxlamaq üçün qədim okean kimyasını laboratoriya şəraitində təkrarlayıb və siyanobakteriyaları yaşıl işıq altında yetişdirərək onların böyümə sürətini analiz ediblər. Nəticələr göstərib ki, yaşıl işığa uyğunlaşmış siyanobakteriyalar daha sürətlə inkişaf edir. Bu isə Dünya okeanlarının bir zamanlar yaşıl olduğu ehtimalını daha da gücləndirir.
Oksigen və okeanların rəng dəyişikliyi
Lakin okeanların bu yaşıl görünüşü qalıcı olmayıb. Siyanobakteriyalar fotosintez yolu ilə oksigen istehsal etdikcə, Yer atmosferini və okeanlarını tədricən dəyişdiriblər.
Oksigen dəniz suyundakı həll olmuş dəmirlə reaksiya verərək dəmir oksidlərinə çevrilib. Bu oksidlər okean dibinə çöküb, beləliklə suda olan dəmirin miqdarı azaldıb.
Bu proses milyardlarla il davam etdi və 600 milyon il əvvəl okeanların tərkibi tamamilə dəyişib. Mavi işığı udan dəmir hidroksitin azalması ilə okeanlar bugünkü dərin mavi rəngini alıb.
Bu kəşf yadplanetli həyat axtarışına necə təsir edə bilər?
Okeanlarımızın tarixini və keçirdiyi rəng dəyişikliyini başa düşmək təkcə Yer haqqında yeni biliklər vermir, həm də başqa planetlərdə həyat axtarışına yeni istiqamət verə bilər.
İndiyə qədər alimlər bütün planetlərdə oksigeni əsas bioloji göstərici kimi qəbul edirdilər. Lakin bu yeni araşdırma göstərir ki, yaşıl okeanlar da erkən həyat formalarının mövcudluğunun göstəricisi ola bilər.
Əgər alimlər kainatda yaşıl tonlu bir okeanı olan planet tapsalar, bu, həmin planetdə erkən fotosintez edən canlıların inkişaf etdiyi mənasına gələ bilər - tam olaraq qədim Yerdə olduğu kimi.qaynarinfo