İntiharlarla bağlı sirr açıldı: Sadə qan testi ilə

Tarix: 04-02-2024 20:36 Baxış: 3229 A- / A+

Böyük depressiya və intihar düşüncələri sadə qan testi ilə müəyyən edilə bilər.
Manevr.az BBC-yə istinadən xəbəri verir ki, bunu Kaliforniya Universitetinin San Dieqo Tibb Məktəbinin (ABŞ) alimləri deyirlər. Onlar müəyyən ediblər ki, depressiv pozğunluq və insanda intihar düşüncələrinin yaranması eynilə yoluxucu xəstəliklər və xərçəng vəziyyətində olduğu kimi orqanizmdə maddələr mübadiləsinə (maddələr mübadiləsinə) təsir göstərə bilər.
Dəyişən maddələr mübadiləsi qaçılmaz olaraq qanın kimyəvi tərkibində dəyişikliklərə səbəb olur, burada müəyyən metabolik pozğunluqlar üçün xarakterik olan xüsusi birləşmələr görünür. Onlara biomarkerlər deyilir.
Hər bir xəstəliyin qan analizi zamanı aşkar edilə bilən öz biomarkerləri var, yəni nəzəri olaraq belə bir analiz xəstədə depressiya və ya hətta intihar düşüncələrinin olub olmadığını göstərə bilər.
San Dieqo Tibb Məktəbinin tibb, pediatriya və patologiya kafedralarının professoru Robert Navio məsələni belə izah edib:
"Psixi pozğunluqların səbəbləri və onların bədənə təsiri beyindən çox-çox kənara çıxır".
Bəzi ağır hallarda depressiya demək olar ki, müalicə olunmur. Bu xəstələrin əksəriyyətində intihar düşüncələri yaranır və demək olar ki, hər üçdə biri ən azı bir dəfə intihara cəhd edir.
Lazım olan biomarkerləri aşkar etmək üçün alimlər ağır, müalicəyə davamlı depressiyaya malik yüzlərlə xəstənin qanını sınaqdan keçirib və onları eyni sayda sağlam nəzarətin nəticələri ilə müqayisə ediblər.
Məlum olub ki, qanda dolaşan yüzlərlə müxtəlif birləşmədən beşi faktiki olaraq xəstədə davamlı depressiyanın və intihar düşüncəsinin olması üçün biomarker kimi istifadə edilə bilər.
Eyni zamanda, beş birləşmənin dəsti kişilər və qadınlar üçün fərqli olduğu ortaya çıxdı. Bununla belə, hər iki variantda hüceyrədə enerji istehsalına cavabdeh olan mitoxondrilərin işində pozulma olduğunu göstərən biomarkerlər daxildir.
Bu pozğunluq yaxşı öyrənilib və onun müalicə üsulları məlumdur. Onların istifadəsi ağır müalicəyə davamlı depressiya və intihar düşüncələrinin inkişafını ləngidə və ya hətta dayandıra bilər.
Ən geniş spektrli psixi pozğunluqlar Yer kürəsində təxminən 1 milyard insanda diaqnoz qoyulub. Bura narkomaniyadan şizofreniyaya qədər çox şey daxildir.
Onlardan ən çox yayılmışı narahatlıq pozğunluğu və depressiyadır. Dünya iqtisadiyyatana hər il demək olar ki, 1 trilyon dollara başa gəlir. Bu da bütün Türkiyə və ya Səudiyyə Ərəbistanının ÜDM-i ilə müqayisə edilə bilər.
Bu, psixi xəstəlik və ya psixi pozğunluq səbəbindən performansın azalmasının məhsuldarlığın azalmasına səbəb olduğunu nəzərə almır. Bu, hər il təxminən 250 milyard dollara başa gəlir.
ÜST-ün məlumatına görə, son 20 il ərzində dünyanın əksər ölkələrində orta intihar nisbətləri durmadan azalır. Eyni zamanda, hər il ümumilikdə 700 mindən çox insan intihar edir. Üstəlik, kişilər bunu qadınlardan demək olar ki, iki dəfə çox edirlər.
Bu arada araşdırmalar göstərir ki, intihara cəhd edənlərin orta yaşı azalmaqda davam edir. 15-30 yaş arası hər iki cinsdən olan gənclərdə ölüm hallarının dördüncü səbəbidir.cebhe.info

Manevr.az