Manevr.az xəbər verir ki. bu sözləri yenisabah.az-a açıqlamasında sabiq xarici işlər naziri, politoloq Tofiq Zülfüqarov deyib.
Eks-nazir Laçın dəhlizi istiqamətində qurulması planlaşdırılan gömrük postlarından söz açıb.
T. Zülfüqarova görə, Qarabağda baş verən proseslər ondan ibarətdir ki, digər mövzular da öz həllini tapmalıdır, o cümlədən Azərbaycanın sərhəd haqqındakı qanunun tələbləri:
“Burada iqtisadi mühitin qorunması – hansı ki, bu, gömrük xidmətinə aiddir – fitosanitar məsələlərin icrası və həll olunması, bölgədəki işıq, qaz, su təchizatı məsələləri, bank sistemi və s. məsələlər mövcuddur. Biz görürük ki, ümumiyyətlə, sülhməramlılardan bu vəzifələrin icrasını gözləmək sadəlövhlük olar. Çünki dünyanın heç bir yerində bu məsələlər sülhməramlı kontingentlərin vəzifəsi deyil”.
Politoloqun fikrincə, sülhməramlılar gərək, öz vəzifələri ilə məşğul olsunlar:
“Məsələn, “Azərsu”nun hansısa xidməti orada öz işlərini görəndə onların təhlükəsizliyini təmin etməlidirlər. O cümlədən bu, gömrüyə də aiddir. İlkin mərhələdə gömrükdə hərbçilər olmamalıdır, əksinə, sülhməramlılar təhlükəsizliyə nəzarət etməlidir. Bu, beynəlxalq təcrübədir. Lakin bəzən cəmiyyətimizdə müxtəlif fikirlər səslənir”.
Analitik hesab edir ki, biz bu məsələdə beynəlxalq təcrübədən istifadə etməliyik:
“Çünki Azərbaycanın suverenliyi bu ərazi üzərində hər kəs tərəfindən tanınıb və dəfələrlə bunun barəsində bəyanatlar verilib. Suverenliyin icrası və təmin olunması isə bir prosesdir və bu prosesdə müxtəlif strukturlar dediyim kimi, iştirak etməlidirlər. Məsələ də bu yöndə həll olunmalıdır”.
Sabiq XİN rəhbərinin fikrincə, əgər söhbət gömrük prosesindən gedirsə, orada mütləq və mütləq sərhədçilər olmalı və onlar qanunlar çərçivəsində öz fəaliyyətini göstərməlidirlər:
“Bilirsiniz ki, gömrüyün yoxlama prosesləri, sənədlər var. Burada təzə bir şey icad etməyə ehtiyac yoxdur. Qısası, gömrük xidməti, sərhəd xidməti, kommunal xidmətlər bölgədə aparılmalıdır. Lakin təhlükəsizliyi təmin etmələri üçün yanlarında sülhməramlılar olmalıdır.
Baxın, gömrük sistemi Azərbaycanın dövlət qurumudur və onun fəaliyyətində qanun var. Bu xidmət ya aparılır, ya da yox. Yoxsa kimsə durub ağlına gələni desin ki, “gömrük yoxlanışını sülhməramlılar edəcək” və s. Biz ona diqqət yetirməliyik? Bizim gömrük və sərhəd xidmətləri haqqında xüsusi qanunlarımız var”.
“Biz bir şeyi anlamalıyıq ki, sülhməramlı əməliyyatları qəbul edən ölkənin suverenliyi həmin kontingentlər tərəfindən onun əlindən alınmır. Sadəcə olaraq, bir növ beynəlxalq müdaxilə var: bu, sülhə məcburetmə əməliyyatlarıdır ki, BMT-nin xüsusi qətnaməsində bu barədə var. O vaxtı, əlbəttə ki, suveren hüquqlar alınır. Lakin bizdə sülhməramlılar dəvətimizlə gəlib və bizə hansısa məsələdə kömək etməlidirlər. 10 noyabr sənədində isə göstərilir ki, onlar təhlükəsizliyi təmin etməlidirlər. Təhlükəsizlik məfhumu bəllidir, lakin gömrük fəaliyyəti tamamilə fərqlidir. Yaxud sərhəd qaydalarının təmin olunması, kommunal xidmətlərin bölgədəki fəaliyyəti – bunlar hamısı fərqli fəaliyyətlərdir”, – fikirlərini tamamlayıb.

Manevr.az