_99.jpg)
Xəbər lenti
Yer kürəsi maqnit sahəsini itirsə, nə baş verər?
500 milyon il əvvəl Yer maqnit sahəsini demək olar ki, tamamilə itiribmiş. Yerdəki bütün müxtəliflik və həyat planetin maqnit sahəsi ilə əlaqədardır. Planet maqnit sahəsini yenidən bərpa etməsəydi, günəş radiasiyası atmosferi və okeanları məhv edərək, hər yeri çölə çevirərdi.
Manevr.az xəbər verir ki, vaxtilə “mavi su dünyası” sayılan Marsla da vəziyyət belə olub. Mars yalnız dörd milyard il əvvəl müəmmalı şəkildə maqnit sahəsini itirdikdən sonra "qırmızılaşıb".Roçester Universitetinin geoloqlarının araşdırmasına görə, geoloji tarixin hansısa məqamında Yer kürəsində çox oxşar dəyişikliklər baş verib. Tədqiqatçılar təxminən 565 milyon il əvvəl Yerin maqnit sahəsinin gücünün bugünkü gücünün yalnız 10 faizinə qədər düşdüyünə dair sübutlar tapıblar.
Bu vəziyyət davam etsəydi, planetimizdəki həyat, şübhəsiz ki, məhv olacaqdı.
Ancaq “Kembri partlayışı” deyilən hadisədən dərhal sonra Yerin maqnit sahəsi geri qayıdıb və yeni araşdırmaya görə, bu, daxili nüvədə bəzi fundamental dəyişikliklərlə əlaqədar olub.
Xatırladaq ki, planetimizin nüvəsi iki hissədən ibarətdir: ərimiş xarici nüvə və möhkəm daxili.
Xarici nüvədə elektrik keçirici mayenin hərəkəti maqnit sahəsinin yaradılmasına məsuldur. Maqnit sahəsinin təbii əmələ gəlməsinin bu təsiri geodinamo adlanır.
Xarici nüvəni təşkil edən metal əriməsi planetdən çıxan istilik səbəbindən daim qarışdırılır. Plitələrin tektonikası da bu mayenin hərəkətinə kömək edir.
Yerin maqnit sahəsinin yaşının ən dəqiq ölçülməsi onun təqribən 4,2 milyard il əvvəl meydana gəldiyini göstərir. Nəzərə alsaq ki, Yer kürəsinin təxminən 4,6 milyard il yaşı var, onun maqnit sahəsi geoloji standartlara görə kifayət qədər tez formalaşıb. Bu maqnit sahəsinin gücü həmişə sabit olmayıb.
Alimlər Yerin maqnit sahəsində hətta milyardlarla il əvvəl baş vermiş dəyişiklikləri dəmirlə zəngin qədim mineralları öyrənməyə çalışırlar.
Maqnit sahəsinin gücünün belə sürətlə yenilənməsini təxminən 550 milyon il əvvəl planetin möhkəm daxili nüvəsinin formalaşması ilə izah edilir.
Daha sonra, təxminən 450 milyon il əvvəl böyüyən daxili nüvənin strukturu yenidən dəyişərək bilavasitə daxili nüvə ilə onun xarici bölgəsi arasında bir sərhəd meydana gətirib.
Tədqiqatçılar yazır ki, Yerin maqnit sahəsi bərpa edilməsəydi, şübhəsiz ki, daha çox su itirəcəkdi. Planet daha quru olardı və onun mənzərəsi bu gün gördüyümüzdən çox fərqli olardı./bizimyol.info
Manevr.az
Xəbəri paylaş
Çox oxunanlar
Son yüklənənlər
Axtarış
Reklam
Ədəbiyyat
Yazarlar
KƏRAMƏT
Emil Rasimoğlu
KƏRAMƏT
Aydın Canıyev
Aydan Ay
Emil Rasimoğlu
Sorğu
Portalımızı dəyərləndirin.
Çox oxunanlar